Met de ikHerstel-app herstellen patiënten bijna twee weken sneller van grote buikoperaties -zoals bij darmkanker- dan patiënten die de app niet gebruiken. Dit is de conclusie uit onderzoek van Amsterdam UMC onder 355 patiënten in elf Nederlandse ziekenhuizen. Met de app ervaren patiënten meer eigen regie door zelf actief aan hun herstel te werken. Daardoor wordt ook het zorgpersoneel ontlast. De resultaten zijn gepubliceerd in het medische tijdschrift Lancet Digital Health.
Patiënten worden steeds sneller uit het ziekenhuis ontslagen, vaak zijn zij na één dag alweer thuis. Eerder onderzoek toonde aan dat patiënten onvoldoende begeleiding ervaren bij hun herstel. Onderzoekers van Amsterdam UMC ontwikkelden en lanceerden daarom de speciale ikHerstel-app om patiënten na een operatie bij te staan en ze op afstand te begeleiden. De app biedt een herstelplan op maat. Al voor de operatie bespreekt de behandelend arts of verpleegkundige de app met de patiënt. De patiënt vult in wat hij of zij belangrijk vindt om na de operatie weer te kunnen doen.
Activiteiten veilig oppakken Hoogleraren Judith Huirne (gynaecologie) en Han Anema (bedrijfsgeneeskunde) van Amsterdam UMC zijn de initiatiefnemers van deze eHealth-applicatie. Huirne: “Innovaties in de zorg moeten allereerst patiënten helpen, in dit geval om regie over hun leven te hernemen. Een operatie is niet niks, een patiënt kan daarna onzeker zijn.” De ene patiënt houdt van tuinieren, de ander wil graag snel zijn vertrouwde rondje wandelen of verlangt terug naar de tennisbaan. De ikHerstel-app helpt hen hun dagelijkse activiteiten na de operatie veilig op te pakken. Anema: “Deze app is uitgebreid wetenschappelijk onderzocht. Daar gaan we mee door, steeds weer voor een ander soort operatie. We begonnen met gynaecologische ingrepen. Na positieve uitkomsten kwam er een uitbreiding naar chirurgische en orthopedische operaties. Elke keer bleek dat patiënten die de app gebruiken, sneller herstellen en minder vaak terugkomen in het ziekenhuis.” Gezien de personeelstekorten in de zorg is dit niet alleen goed nieuws voor patiënten, maar ook voor ziekenhuizen.
Persoonlijk herstel Het in de Lancet gepubliceerde onderzoek betreft 355 patiënten die een darm- of baarmoederoperatie ondergingen: grote buikoperaties met meer risico op een lange herstelperiode en complicaties, zoals bij darmkanker. De helft van hen kreeg toegang tot de ikHerstel-app. Deze groep bleek 13 dagen eerder (na 52 versus 65 dagen) hersteld dan de controlegroep. Elke patiënt geeft zelf in de app aan welke 8 persoonlijke activiteiten moeten zijn hervat voor er sprake is van persoonlijk herstel. Via de app krijgt hij of zij te zien of het herstel volgens plan verloopt. Indien nodig kan de patiënt via een e-consult contact opnemen met de specialist.
In de prijzen De ikHerstel-app is in nauwe samenwerking met de Patiëntenfederatie en met beroepsverenigingen van artsen in Nederland tot stand gekomen. ZonMw heeft deze onderzoeken mede gefinancierd. De app viel al een aantal keer in de prijzen, zoals de Zorg Innovatie Award 2020 en VGZ Zinnige Zorg Award 2021.
Passende zorg Het Integraal Zorg Akkoord (IZA) van het kabinet uit september 2022 stelt dat er dringend behoefte is aan meer waarde gedreven passende zorg. Patiënten beoordelen de zorg op uitkomsten die voor hen persoonlijk belangrijk zijn. Passende zorg is in de toekomst volgens het IZA vaak hybride zorg: een combinatie van digitale en fysieke zorg waarbij de patiënt in staat wordt gesteld tot meer eigen regie en zelfmanagement in de zorg.
Anema: “De ikHerstel-app is hiervan een goed voorbeeld. Een wetenschappelijk onderzocht en persoonlijk herstelplan op maat via de telefoon. We maken het de patiënt zo gemakkelijk mogelijk en bieden alle informatie en persoonlijke begeleiding en monitoren op afstand of alles volgens plan gaat”.
Implementatieagenda Op dit moment gebruikt 10 procent van de Nederlandse ziekenhuizen de ikHerstel-app. Huirne: “Dat willen we nog verder uitbreiden. Er zijn inmiddels algoritmen ontwikkeld voor zo’n 20 verschillende behandelingen (gynaecologie, chirurgie en orthopedie). Er worden nu hersteladviezen ontwikkeld voor obstetrie, urologie en cardiologie. Het doel is om aan het einde van 2025 voor 80% van alle planbare operatieve zorg herstel adviezen klaar te hebben.” De ikHerstel is onlangs toegevoegd aan de Implementatie agenda van Zorgevaluatie en Gepast Gebruik (ZE&GG) In deze implementatieagenda werken patiënten, zorgverleners, zorgaanbieders, zorgverzekeraars en overheid samen om de bewezen beste zorg aan te bieden aan de patiënt en om nieuwe wetenschappelijke innovaties sneller naar de praktijk te brengen.